Hotele, kwatery agroturystyczne czy pensjonaty to tylko niektóre z możliwości, jakie stoją przed nami w kwestii wyboru miejsca noclegu. W zależności od celu podróży i indywidualnych upodobań zwykle zależy nam na tym, by było: czysto, miło i niedrogo. To i znacznie więcej oferują nam dziś hostele.
Samo określenie „hostel” pochodzi z języka angielskiego i oznacza dosłownie schronisko młodzieżowe lub noclegownię. Znając jednak bardzo niski standard, jaki oferują polskie schroniska młodzieżowe, pojęciem hostel przyjęło się określać niedawno powstałe obiekty turystyczne, które przyjmując podobnych gości, oferują jednak zdecydowanie wyższy standard.
Ustawa o usługach turystycznych, która jest podstawą przy klasyfikacji obiektów noclegowych nie wyróżnia hosteli jako takich. Nie należy zatem utożsamiać ich z hotelami czy motelami, z uwagi na to, iż nie spełniają one pewnych wymogów formalnoprawnych, aby mogły być zaklasyfikowane do któregoś z tych rodzajów obiektów noclegowych. Zgodnie jednak z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU), hostel jest miejscem tymczasowego zakwaterowania, które nie zostało gdzie indziej sklasyfikowane.
Z pojęciem hostelu stricte związane jest pojęcie „backpackingu”, czyli specyficznej formy podróżowania, polegającej najczęściej na przemieszczeniu się z miasta do miasta publicznymi środkami transportu. Tym, co odróżnia backpacking od tradycyjnego podróżowania jest między innymi używanie taniego transportu publicznego i spanie w hostelach zamiast hotelach. Standardowy backpacker (człowiek z plecakiem na plecach) spędza w podróży znacznie więcej czasu niż ludzie podróżujący w sposób tradycyjny. Często jeździ on po świecie nieustannie przez kilka miesięcy lub nawet lat.
Backpacking jako styl życia oraz jedna z gałęzi biznesu rozpowszechnił się po 2000 roku, gdy spopularyzowane zostały tanie linie lotnicze, hostele i inne formy taniego zakwaterowania w wielu krajach świata. Dodatkowo, swój wpływ na to miał rozwój Internetu i narzędzia służące do komunikacji przez sieć, które ułatwiły planowanie, realizację oraz kontynuowanie długoterminowej podróży.
Pierwszy „hostel młodzieżowy” (Jugendherberge) otworzył w 1912 roku w Niemczech Richard Schirrmann. Służył on idei umożliwienia wyjazdu z miasta ubogiej młodzieży miejskiej. W celu zmniejszenia kosztów, hostel miał być w większości zarządzany i obsługiwany przez mieszkającą w nim młodzież, co jednocześnie miało być elementem edukacyjnym całego przedsięwzięcia. Pomysł szybko rozprzestrzenił się na inne kraje, co doprowadziło do powstania organizacji non-profit Hostelling International (HI) skupiającej w swoich szeregach ponad 4500 hosteli w 80 krajach świata.
Najogólniej, hostel to miejsce tymczasowego, zbiorowego zakwaterowania. Charakterystyczne dla tego typu obiektu są wieloosobowe pokoje zwane dormami, które posiadają zazwyczaj od 6 do 12 piętrowych łóżek. Specyfika takich pokoi polega na wynajmowaniu pojedynczego łóżka, a nie całego pokoju.
Mimo, iż od początku istnienia tego typu zakwaterowania charakterystyczne dla niego jest wynajmowanie pojedynczego łóżka w pokoju, w ofercie hosteli znaleźć można także pokoje prywatne (1-, 2-, 3-, 4-osobowe), których cena jest oczywiście nieco wyższa niż w przypadku łóżek w pokojach wieloosobowych.
Dormy nie posiadają prywatnej łazienki oraz toalety - jest ona ulokowana na korytarzu hostelu i współdzielona z innymi zakwaterowanymi osobami (najczęściej jedna łazienka na 2-3 pokoje).
Wspólna łazienka dotyczy także pokoi prywatnych, aczkolwiek w tym przypadku mamy możliwość wyboru pokoju posiadającego łazienkę. Jego cena oczywiście wzrasta (nieznacznie) w takim przypadku. Mimo wszystko, nawet wtedy hostel pozostaje dużo tańszą alternatywą dla hotelu.
Hostelowa kuchnia stanowi zwykle jedno, dostępne dla wszystkich, w pełni wyposażone pomieszczenie. Coraz częściej jednak kuchnie pojawiają się także w większych prywatnych pokojach hostelowych, jako oddzielnie wydzielone pomieszczenia.
Standardem w większości hosteli jest serowanie darmowego (wliczonego w cenę noclegu) śniadania w postaci rogalików i dżemu. Goście mogą również napić się darmowej kawy lub herbaty.
Do wspólnej dyspozycji gości pozostaje także pokój dzienny, czyli tzw. sala telewizyjna, wyposażony często w sprzęt grający i komputer z dostępem do Internetu. W tym miejscu goście hostelowi mają możliwość poznania nowych ludzi i zawiązania ciekawych znajomości. Ponadto, telewizor i dostęp do Internetu znajdują się także w pokojach prywatnych.
Recepcja hostelu zazwyczaj czynna jest całą dobę.
Hostel zasadniczo różni się od hotelu m.in. mniej oficjalną i domową atmosferą. Obsługa chętnie pomoże nam w organizacji wycieczki lub udzieli informacji turystycznej.
Za nocleg w wieloosobowej Sali w hostelu zapłacimy w Polsce ok. 30-40 zł, lub 10-15 dolarów w USA
Hostele zdobywają coraz większy udział w rynku turystycznym, a noclegi w tych obiektach cieszą się coraz większą popularnością wśród turystów.
Polskie hostele na ogół nie odbiegają standardem od spotykanych w Europie Zachodniej, różnią się natomiast ceną - są dużo tańsze. Najwięcej hosteli w Polsce znajduje się w Krakowie, a ich liczba stale rośnie. Właśnie dlatego hostele stają się alternatywą dla drogich hoteli i coraz droższych pensjonatów.
